Podcast
Tổng quan về AI cho cuộc sống
Nguồn này, "AI cho cuộc sống: hơn 100 cách để sử dụng trí tuệ nhân tạo", đóng vai trò là một hướng dẫn toàn diện để khai thác tiềm năng của AI tạo sinh trong nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng ngày. Cuốn sách nhấn mạnh rằng AI sẽ tồn tại lâu dài và khuyến khích người đọc học cách sử dụng nó một cách hiệu quả. Mục tiêu chính là trang bị cho người dùng kiến thức và sự tự tin để tạo ra các prompt mạnh mẽ, cá nhân hóa, biến AI thành một "trợ lý chăm chỉ" để hợp lý hóa công việc, giảm gánh nặng nhiệm vụ và khơi dậy sự sáng tạo.
Các khái niệm cơ bản về AI tạo sinh và tương tác
Tương tác với các công cụ AI tạo sinh, đặc biệt là các Mô hình Ngôn ngữ Lớn (LLM), được so sánh với một cuộc trò chuyện. "Bạn đưa ra một yêu cầu, và mô hình của công cụ sẽ dựa vào 'kiến thức' của nó và tạo ra một cái gì đó dựa trên yêu cầu của bạn. Nếu sau đó bạn yêu cầu công cụ điều chỉnh kết quả của nó, nó sẽ tuân thủ và cung cấp một cái gì đó mới theo phản hồi đó." Khả năng điều chỉnh theo phản hồi này phần lớn nhờ vào "cửa sổ ngữ cảnh" của LLM, đó là "lượng 'bộ nhớ' mà một LLM có được cho cuộc hội thoại của bạn trong một cuộc trò chuyện nhất định", được đo bằng "token" (mỗi token trung bình là một từ có 5 chữ cái).
Hạn chế và cân nhắc của AI
Mặc dù AI mạnh mẽ, nhưng có một số hạn chế quan trọng cần lưu ý:
· Logic và hài hước của con người: Các công cụ AI tạo sinh "không hề hài hước, ngay cả khi bạn yêu cầu chúng như vậy. Những câu đùa của chúng có thể hơi vô nghĩa, và những câu chơi chữ của chúng thường không có nhiều ý nghĩa." Chúng có thể tự tin đưa ra câu trả lời phi logic ngay cả sau khi nhận được phản hồi.
· Quyền riêng tư dữ liệu: "Điều quan trọng là phải hiểu rằng các công cụ AI tạo sinh 'đọc' và xử lý các đầu vào văn bản bạn cung cấp để tạo ra phản hồi của chúng. Dữ liệu đã nhập này sau đó có thể được lưu trữ theo một cách nào đó, vì thông thường các đầu vào này được sử dụng để giúp cải thiện hiệu suất của mô hình và xây dựng các phiên bản tương lai của mô hình có phản hồi và độ hiểu ngôn ngữ tốt hơn."
· Thiên vị: AI có thể thể hiện sự thiên vị. Ví dụ, khi được yêu cầu "đa dạng" trong prompt hình ảnh, nó tạo ra bốn bức ảnh của một người đàn ông da trắng. "Theo kinh nghiệm của tôi cho đến nay, nếu bạn muốn kết quả hiển thị phụ nữ hoặc người thuộc các dân tộc khác nhau, bạn phải nêu rõ điều đó trong prompt của mình." Các hình ảnh khuôn mẫu về quốc tịch cũng có thể xảy ra.
· Ảo giác: Các mô hình mạnh hơn như o1 (so với GPT-4o) mang lại "kết quả làm tăng mức độ 'logic' trong đầu ra đồng thời giảm khả năng ảo giác," mặc dù với thời gian phản hồi chậm hơn. Các chủ đề chuyên biệt hơn cũng "có xu hướng dẫn đến mức độ ảo giác cao hơn (do ít được đào tạo trong mô hình)."
Các công cụ AI phổ biến được đề cập
Các công cụ AI được nhắc đến bao gồm:
· ChatGPT (miễn phí và trả phí)
· Microsoft Copilot (miễn phí với trình duyệt Edge, trả phí với Microsoft 365)
· Google Gemini (chỉ trả phí với Google Drive)
· Claude (miễn phí và trả phí)
· Perplexity (miễn phí với giới hạn, trả phí)
Tạo prompt hiệu quả
Chìa khóa để có được đầu ra mạnh mẽ từ AI là giao tiếp rõ ràng và cụ thể trong prompt của bạn. "Giao tiếp của bạn càng rõ ràng và cụ thể, đầu ra càng rõ ràng và cụ thể!" Một prompt tốt giống như đưa ra hướng dẫn chi tiết cho một người: "Nếu bạn muốn ăn tacos gà cho bữa tối... bạn sẽ có nhiều khả năng nhận được chính xác những gì bạn muốn!"
Các yếu tố chính của một prompt ban đầu bao gồm:
· Bắt đầu đơn giản: Luôn có thể bắt đầu bằng một yêu cầu đơn giản.
· Cụ thể: Càng cụ thể, đầu ra càng phù hợp, mạnh mẽ và cá nhân hóa.
· Tìm cách giao tiếp của riêng bạn: Người dùng sẽ phát triển phong cách giao tiếp hiệu quả của riêng họ với các công cụ AI.
Các mẹo để cải thiện prompt:
· Tính từ và động từ hành động: Sử dụng các từ như "Làm cho điều này ____ hơn" (ví dụ: sáng tạo, mỉa mai, chi tiết) hoặc "Giải thích cho tôi như thể tôi 12 tuổi."
· Yêu cầu câu hỏi tiếp theo: "Hãy hỏi tôi 10 câu hỏi để hướng dẫn phản hồi của bạn tốt hơn" giúp AI thu thập thêm thông tin.
· Cung cấp ví dụ: Đính kèm hình ảnh hoặc viết một phần mẫu để AI mô phỏng.
· Thêm "nhiệt độ": Một số từ 0.0 đến 1.0 có thể được thêm vào cuối prompt khi sử dụng các mô hình GPT. Nhiệt độ cao hơn (ví dụ: 1.0) sẽ tăng tính đa dạng và ngẫu nhiên của các câu hỏi được tạo ra.
Các tính năng AI hữu ích
· Ghim/đánh dấu cuộc trò chuyện: Giúp giữ các cuộc trò chuyện quan trọng luôn ở trên cùng (Google Gemini, Claude, Perplexity).
· Chia sẻ cuộc trò chuyện: Chia sẻ toàn bộ lịch sử trò chuyện với người khác (ChatGPT, Perplexity, Gemini).
· Hỗ trợ tệp đính kèm: Một số công cụ (ví dụ: Claude hoặc ChatGPT) cho phép bạn đính kèm tài liệu, bảng tính hoặc hình ảnh để phân tích, tóm tắt, phát hiện xu hướng hoặc tạo biểu đồ.
Các ứng dụng thực tế của AI trong cuộc sống hàng ngày
Cuốn sách cung cấp rất nhiều trường hợp sử dụng cụ thể, bao gồm:
· Giải quyết vấn đề hàng ngày: Chẩn đoán sự cố thiết bị ("máy sấy đã dừng lại. Màn hình hiển thị 'd80.' Điều này có nghĩa là gì?"), xác định những gì cần chú ý khẩn cấp nhất cho xe hơi, đặt câu hỏi cho thợ máy.
· Quản lý gia đình và tài chính:Tạo hệ thống công việc gia đình.
· Ước tính chi phí cải tạo nhà ("cải tạo đáng kể phòng tắm của tôi... ở Wilmington, Vermont, vào năm 2025").
· Tư vấn mua xe đã qua sử dụng ("mua một chiếc Honda Pilot đời 2015 đã đi 84.000 dặm... Tôi nên hỏi chủ sở hữu những câu hỏi nào?").
· Gợi ý trang trí nhà bằng hình ảnh không gian của bạn.
· Chăm sóc cây cối và chẩn đoán vấn đề của cây.
· Quản lý thực phẩm: xác định độ an toàn của thực phẩm đã quá hạn sử dụng, nhận ý tưởng công thức nấu ăn từ nguyên liệu có sẵn, sử dụng thiết bị nhà bếp ("nồi Instant Pot® Duo Crisp 11 trong 1 nồi chiên không dầu... tạo một hướng dẫn về 11 cài đặt và chức năng").
· Tư vấn tài chính và thuế: xác định các khoản khấu trừ thuế kinh doanh.
· Mua sắm thông minh: so sánh sản phẩm để mua ("mua một chiếc tủ lạnh mới và lý tưởng nhất là không muốn chi quá 2.000 đô la").
· Hiểu chi phí y tế lớn và đàm phán giá.
· Mua và bán đồ: hướng dẫn nơi bán và cách định giá đồ cũ, viết mô tả được tối ưu hóa cho công cụ tìm kiếm.
· Lập kế hoạch đầu tư: phân tích cơ bản, hướng dẫn về các loại tài sản đầu tư đa dạng (trái phiếu, ETF, CD, cổ phiếu), hướng dẫn đánh giá cổ phiếu.
· Phát triển cá nhân và chuyên nghiệp:Lập kế hoạch mục tiêu và tạo dòng thời gian với các điểm kiểm tra.
· Phân tích tài liệu PDF và bảng tính.
· Học ngôn ngữ ("hiểu khi nào nên sử dụng thì giả định trong tiếng Ý").
· Vượt qua sự trì hoãn và định hình lại tư duy.
· Đặt ra ranh giới vững chắc.
· Hiểu các thuật ngữ y tế.
· Tạo danh sách phát nhạc ("tạo một danh sách phát gồm 30 bài hát tạo động lực cho việc tập tạ tại phòng gym").
· Tạo công việc nhà, tập luyện, Mad Libs ngẫu nhiên.
· Trò chuyện và kết nối mạng: gợi ý câu hỏi để kết nối mạng, soạn thảo tin nhắn tiếp cận chuyên nghiệp (LinkedIn), nhận phản hồi về nội dung bài đăng LinkedIn, phân tích phong cách viết của bạn.
· Hỗ trợ nghề nghiệp: tạo sơ yếu lý lịch ("vị trí kỹ sư phần mềm cấp cao tại các startup công nghệ tinh gọn"), soạn thảo email thay đổi hợp đồng.
· Hiểu tính cách của người khác và cải thiện năng lực văn hóa ("Sếp mới của tôi nói cô ấy là ISTJ. Hãy tạo một hướng dẫn về ý nghĩa của loại tính cách đó").
· Quản lý xung đột và giao tiếp khó khăn ("Sếp tôi đang phàn nàn về tôi trên kênh Slack công khai... Tôi cần trả lời và muốn thể hiện sự kiên quyết, điềm tĩnh và chuyên nghiệp").
· Gợi ý quà tặng: sinh nhật, gói quà cho mẹ mới sinh.
· Giải trí và sáng tạo:Tạo hình ảnh nghệ thuật AI tùy chỉnh ("Tạo một hình ảnh về một chú voi con đang nhảy múa trên sân khấu Broadway").
· Đề xuất các chương trình TV mới.
· Gợi ý các đối tượng để vẽ hoặc điêu khắc.
· Tạo khái niệm và ý tưởng hình ảnh mới.
· Tạo câu hỏi đố vui.
· Nhập vai nhân vật ("Ngài là Ngài Darcy, nhân vật trong tác phẩm Kiêu hãnh và định kiến của Jane Austen").
· Tạo Mad Libs.
· Khơi gợi các cuộc trò chuyện và tranh luận thú vị, các câu hỏi icebreaker.
· Lập kế hoạch du lịch:Khám phá chuyến đi trong ngày và những viên ngọc ẩn địa phương.
· So sánh chi phí sinh hoạt khi chuyển nhà hoặc chuyển đến địa điểm mới ("so sánh chi phí sinh hoạt (giao thông, thực phẩm, xăng dầu, v.v.) và giá thuê trung bình cho một căn hộ một phòng ngủ... ở Austin, Texas, và San Francisco, California").
· Tạo lộ trình du lịch ("chuyến đi đường dài 10 ngày qua các thành phố lớn ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha").
· Khám phá các hoạt động tại điểm đến, bao gồm các địa điểm yêu thích của người dân địa phương.
· Lên kế hoạch cho các sự kiện và trải nghiệm theo mùa.
· Tìm nơi ở trên đường đi.
· Ước tính thời gian dành cho các hoạt động.
· Mẹo nội bộ khi tham quan công viên chủ đề ("chuyến đi 5 ngày đến Disney World").
· Hiểu các quy tắc ứng xử và phong tục địa phương ("Tokyo, Nhật Bản, từ Mỹ và muốn tôn trọng các phong tục địa phương").
· Lập danh sách đóng gói (quần áo và các vật dụng không phải quần áo).
· Học các cụm từ chính trong ngôn ngữ địa phương.
· Chống lại lệch múi giờ và thích nghi với múi giờ mới.
· Hiểu biển báo đường phố và giao thông.
· Biết phải làm gì trong trường hợp khẩn cấp khi đi du lịch nước ngoài.
Nói chung, nguồn này khẳng định rằng AI là một công cụ mạnh mẽ và linh hoạt để nâng cao năng suất, sự sáng tạo và chất lượng cuộc sống hàng ngày, miễn là người dùng học cách giao tiếp hiệu quả với nó thông qua các prompt được xây dựng tốt.
