.jpg)
Podcast
Mười năm trước, nhà vật lý Stephen Hawking đã cảnh báo rằng trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) làm gia tăng khoảng cách giữa các quốc gia đã phát triển và các quốc gia kém phát triển vì các quốc gia này sẽ không thể nào bắt kịp được đà tiến triển như vũ bão của công nghệ được. Việc tự động hóa công nghiệp bằng Trí Thông minh nhân tạo (AI) sẽ tạo một khoảng cách rất lớn giữa người giàu và người nghèo. Nó sẽ tập trung tài sản trên thế giới vào tay một số tập đoàn lớn vì những công ty nhỏ không thể cạnh tranh sẽ phá sản. Từ đó đưa đến sự mất việc làm của một số lớn công nhân cũng như các sinh viên tốt nghiệp nhưng không thể kiếm được việc làm. Chúng ta có thể thấy điều này đang trở thành hiện thực khi hầu hết các công ty trên thế giới bắt đầu cắt giảm lực lượng lao động khi áp dụng công nghệ Thông Minh Nhân Tạo và số sinh viên tốt nghiệp khắp thế giới đang phải đối phó với tình trạng thất nghiệp vô cùng bi đát.
Ông cũng cảnh báo về việc áp dụng các công cụ Thông Minh Nhân Tạo (AI) vào các vũ khí ngày càng “Thông minh hơn”, có thể giết người “Hữu hiệu hơn.” Tuy nhiên, điều Hawking lo sợ nhất không phải là những gì con người có thể làm với Trí Thông Minh Nhân Tạo (AI), mà là những gì Trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) có thể làm với con người. Trong cuộc phỏng vấn với BBC năm 2014, Hawking thừa nhận lợi ích tiềm năng của công nghệ AI, nhưng cảnh báo rằng trong tương lai, AI có thể tự phát triển, tự thiết kế để trở nên thông minh hơn con người.
Ông kết luận: "Sự phát triển của Trí Thông minh nhân tạo sẽ vượt khỏi tầm kiểm soát của con người khi máy móc có thể tự động điều chỉnh sự hiểu biết của nó, tự thiết kế lấy mà không cần con người can dự vào. Khi máy móc bắt đầu tự định hình số phận của nó thì cũng là lúc nó sẽ chi phối loài người." Khi được hỏi tại sao ông nghĩ như thế, ông giải thích: “Con người tiến hóa rất chậm, phát triển từng bước một, từ thế hệ này qua thế hệ khác, từ văn minh này qua văn minh khác trải qua hàng chục ngàn năm mới tiến đến mức như ngày nay. Ngược lại, trí Thông minh nhân tạo thay đổi rất nhanh, chỉ vài chục năm nó đã nhảy vọt từ những máy móc thô sơ trong phòng thí nghiệm để trở thành những công cụ vô cùng thông minh và ít lâu nữa, sẽ thông minh hơn con người. Ông khẳng định: “Đây không phải là vấn đề có xảy ra hay không, mà là khi nào xảy ra.”
Là chuyên gia trong lĩnh vực này, chúng tôi đã thảo luận với nhau về điều này trong nhiều năm. Tôi thường hỏi các bạn:” Nếu Trí Thông Minh Nhân Tạo làm sai thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Người hay máy? Làm sao có thể dạy cho máy móc biết thế nào là nhân tính? Thế nào là giá trị của đời sống con người? Đây là điều cần phải nói đến vì đã đến lúc máy móc đang tiến đến mức thông minh như con người. Đa số các bạn đồng nghiệp của tôi tin rằng việc này chưa thể xảy ra hay ít ra có lẽ sẽ mất khoảng mười năm hay lâu hơn nữa.
Hôm qua tôi đã bàng hoàng khi xem bản báo cáo được công bố về cuộc nghiên cứu của Đại học Massachutsett of Technology (MIT) về mô hình ngôn ngữ tự thích ứng” (SEAL). Khác với các hệ thống Thông Minh Nhân Tạo (AI) hiện nay dựa vào dữ liệu của con người soạn ra để cho máy học từ đó. Mô hình SEAL tiến một bước bằng cách tự động tạo các dữ liệu để tự huấn luyện cho chính nó rồi tự động viết lại các mã thích hợp để tự điều chỉnh các quy trình bên trong. Trên nguyên tắc, trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) này không chỉ tiến hóa mà còn tự tái cấu trúc để định hình cho chính nó.
Khi xem xong, tôi gọi điện cho một người bạn đồng nghiệp đang làm việc tại Đại học này. Anh xác nhận: “Đây là bước đầu để tạo ra hệ thống Thông Minh Nhân Tạo có thể tự nâng cao khả năng thông minh, có thể định nghĩa lại giới hạn những gì máy móc có thể đạt được, và tự động giải quyết các vấn đề mà không cần con người ra lệnh. Việc chế tạo mô hình SEAL này đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nghiên cứu AI, mở ra những khả năng mới cho các hệ thống tự cải thiện, tự thích ứng, tự động ghi nhận kiến thức và tạo ra dữ liệu huấn luyện của riêng cho nó. Bạn tôi nói: “Qua hệ thống này, các máy móc sẽ trở nên tự trị để thích ứng với môi trường bên ngoài và thực hiện các nhiệm vụ mà không cần đến con người giám sát nữa. Sự sáng tạo ra mô hình SEAL sẽ đóng vài trò quan trọng, đưa đến máy móc thông minh với khả năng tự thích nghi và cải tiến liên tục, mở ra một kỷ nguyên mới của Trí Thông Minh Nhân Tạo trong những năm tới.
Tôi buông điện thoại xuống, nghĩ đến những phim khoa học gia tưởng về việc robot hay máy thông minh chống lại chủ nhân của nó hay tiêu diệt loài người. Tôi ngậm ngùi nghĩ lại lời cảnh báo của Stephen Hawking đã viết trong cuốn “Brief Answers to thế Big Questions " rằng “Nếu AI gây hại cho con người, đó không phải vì ác ý, mà chinh vì con người đã quá chú trọng vào hiệu quả mà họ muốn đạt được hay các nguồn lợi về tài chính mà họ thu nhập được mà không đếm xỉa gì đến các vấn đề khác.
John Vu - Nguyên Phong
Distinguished Career Professor of Computer Science (Emeritus)
Former Director, MS Program in Biotechnology Innovation and Computation
Former Co-Director, MS Program in Artificial Intelligence & Innovation
School of Computer Science
Carnegie Mellon University
Ông cũng cảnh báo về việc áp dụng các công cụ Thông Minh Nhân Tạo (AI) vào các vũ khí ngày càng “Thông minh hơn”, có thể giết người “Hữu hiệu hơn.” Tuy nhiên, điều Hawking lo sợ nhất không phải là những gì con người có thể làm với Trí Thông Minh Nhân Tạo (AI), mà là những gì Trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) có thể làm với con người. Trong cuộc phỏng vấn với BBC năm 2014, Hawking thừa nhận lợi ích tiềm năng của công nghệ AI, nhưng cảnh báo rằng trong tương lai, AI có thể tự phát triển, tự thiết kế để trở nên thông minh hơn con người.
Ông kết luận: "Sự phát triển của Trí Thông minh nhân tạo sẽ vượt khỏi tầm kiểm soát của con người khi máy móc có thể tự động điều chỉnh sự hiểu biết của nó, tự thiết kế lấy mà không cần con người can dự vào. Khi máy móc bắt đầu tự định hình số phận của nó thì cũng là lúc nó sẽ chi phối loài người." Khi được hỏi tại sao ông nghĩ như thế, ông giải thích: “Con người tiến hóa rất chậm, phát triển từng bước một, từ thế hệ này qua thế hệ khác, từ văn minh này qua văn minh khác trải qua hàng chục ngàn năm mới tiến đến mức như ngày nay. Ngược lại, trí Thông minh nhân tạo thay đổi rất nhanh, chỉ vài chục năm nó đã nhảy vọt từ những máy móc thô sơ trong phòng thí nghiệm để trở thành những công cụ vô cùng thông minh và ít lâu nữa, sẽ thông minh hơn con người. Ông khẳng định: “Đây không phải là vấn đề có xảy ra hay không, mà là khi nào xảy ra.”
Là chuyên gia trong lĩnh vực này, chúng tôi đã thảo luận với nhau về điều này trong nhiều năm. Tôi thường hỏi các bạn:” Nếu Trí Thông Minh Nhân Tạo làm sai thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Người hay máy? Làm sao có thể dạy cho máy móc biết thế nào là nhân tính? Thế nào là giá trị của đời sống con người? Đây là điều cần phải nói đến vì đã đến lúc máy móc đang tiến đến mức thông minh như con người. Đa số các bạn đồng nghiệp của tôi tin rằng việc này chưa thể xảy ra hay ít ra có lẽ sẽ mất khoảng mười năm hay lâu hơn nữa.
Hôm qua tôi đã bàng hoàng khi xem bản báo cáo được công bố về cuộc nghiên cứu của Đại học Massachutsett of Technology (MIT) về mô hình ngôn ngữ tự thích ứng” (SEAL). Khác với các hệ thống Thông Minh Nhân Tạo (AI) hiện nay dựa vào dữ liệu của con người soạn ra để cho máy học từ đó. Mô hình SEAL tiến một bước bằng cách tự động tạo các dữ liệu để tự huấn luyện cho chính nó rồi tự động viết lại các mã thích hợp để tự điều chỉnh các quy trình bên trong. Trên nguyên tắc, trí Thông Minh Nhân Tạo (AI) này không chỉ tiến hóa mà còn tự tái cấu trúc để định hình cho chính nó.
Khi xem xong, tôi gọi điện cho một người bạn đồng nghiệp đang làm việc tại Đại học này. Anh xác nhận: “Đây là bước đầu để tạo ra hệ thống Thông Minh Nhân Tạo có thể tự nâng cao khả năng thông minh, có thể định nghĩa lại giới hạn những gì máy móc có thể đạt được, và tự động giải quyết các vấn đề mà không cần con người ra lệnh. Việc chế tạo mô hình SEAL này đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nghiên cứu AI, mở ra những khả năng mới cho các hệ thống tự cải thiện, tự thích ứng, tự động ghi nhận kiến thức và tạo ra dữ liệu huấn luyện của riêng cho nó. Bạn tôi nói: “Qua hệ thống này, các máy móc sẽ trở nên tự trị để thích ứng với môi trường bên ngoài và thực hiện các nhiệm vụ mà không cần đến con người giám sát nữa. Sự sáng tạo ra mô hình SEAL sẽ đóng vài trò quan trọng, đưa đến máy móc thông minh với khả năng tự thích nghi và cải tiến liên tục, mở ra một kỷ nguyên mới của Trí Thông Minh Nhân Tạo trong những năm tới.
Tôi buông điện thoại xuống, nghĩ đến những phim khoa học gia tưởng về việc robot hay máy thông minh chống lại chủ nhân của nó hay tiêu diệt loài người. Tôi ngậm ngùi nghĩ lại lời cảnh báo của Stephen Hawking đã viết trong cuốn “Brief Answers to thế Big Questions " rằng “Nếu AI gây hại cho con người, đó không phải vì ác ý, mà chinh vì con người đã quá chú trọng vào hiệu quả mà họ muốn đạt được hay các nguồn lợi về tài chính mà họ thu nhập được mà không đếm xỉa gì đến các vấn đề khác.
John Vu - Nguyên Phong
Distinguished Career Professor of Computer Science (Emeritus)
Former Director, MS Program in Biotechnology Innovation and Computation
Former Co-Director, MS Program in Artificial Intelligence & Innovation
School of Computer Science
Carnegie Mellon University
Theo FB Nguyễn Văn Phước
Tags:
Tech
