Podcast
Tháng 7/2025 – Khi hơn 15.000 ứng dụng phi tập trung được xây dựng trong hệ sinh thái Pi chỉ trong vòng hai tuần, thế giới bắt đầu nhận ra: một trật tự tài chính mới không còn được thiết lập từ các trung tâm quyền lực, mà đang được tái kiến tạo từ chính cộng đồng người dùng. Pi Network không chỉ đang tạo ra một đồng tiền – họ đang viết lại luật chơi.
Từ cộng đồng
đến hạ tầng: Một mô hình phát triển ngược dòng
Trong khi phần lớn nền tảng blockchain hiện nay vẫn dựa vào
các tập đoàn công nghệ để phát triển ứng dụng, Pi chọn một con đường khác biệt:
xây dựng từ cấp cơ sở. Thay vì triển khai từ trung tâm, Pi kích hoạt năng lực
sáng tạo từ hàng triệu người dùng toàn cầu.
Khởi điểm khiêm tốn từ năm 2019 với một ứng dụng khai thác
Pi bằng điện thoại, Pi Network từng bị hoài nghi vì không có whitepaper phức
tạp, không gọi vốn hàng chục triệu đô, và không đốt tiền cho truyền thông.
Nhưng họ có một thứ mà nhiều dự án không có: niềm tin từ cộng đồng người
bình thường – sinh viên, kỹ sư, người lao động, người nội trợ – những người
chưa từng nghĩ mình có thể tham gia xây dựng web3.
Với Pi App Studio, công cụ cho phép phát triển ứng dụng blockchain mà không cần biết lập trình, họ đã tạo ra một làn sóng chưa từng có. Từ chatbot AI, ví điện tử, đến sàn giao dịch hàng hóa phi tập trung phục vụ y tế, giáo dục, và thương mại – tất cả đều được phát triển bởi cộng đồng, chứ không phải bởi Picoteam.
Khi cộng
đồng viết luật chơi, các “ông lớn” không thể đứng ngoài
Khác với mô hình web2 – nơi tập đoàn nắm giữ dữ liệu và thị
trường – Pi Network tạo ra một hạ tầng nơi người dùng vừa là nhà phát triển,
vừa là nhà đầu tư, vừa là khách hàng. Chính tương tác thật và giá trị thật
này đã khiến nhiều ông lớn công nghệ không thể làm ngơ.
Google buộc phải theo dõi các ứng dụng AI giáo dục miễn phí
tích hợp Pi. Amazon, nếu muốn mở rộng thị phần tại châu Phi, phải cân nhắc việc
tích hợp Pi như một phương thức thanh toán. Stripe, PayPal, Visa sẽ phải nghĩ
đến việc quy đổi Pi nếu không muốn bị đào thải khỏi một thị trường đang phát
triển theo mô hình phi tập trung.
Cả các chính phủ cũng đang để tâm. Ở nơi mà internet yếu, ngân hàng vắng bóng, và tiền mặt khan hiếm – Pi lại trở thành giải pháp thanh toán khả thi. Câu hỏi đặt ra không còn là “liệu nó hợp pháp không?”, mà là “làm thế nào để quản lý và khai thác sức mạnh này?”.
Viết lại
lịch sử tài chính từ bên dưới
Lịch sử tài chính thế giới luôn được thiết lập từ trung tâm
– từ La Mã cổ đại đến phố Wall hiện đại – nơi quyền lực nằm trong tay các định
chế tài chính và ngân hàng trung ương. Nhưng Pi Network đang chứng minh: một
hạ tầng tài chính mới có thể được xây dựng từ những người bình thường.
Một người nông dân ở Bangladesh bán nông sản và nhận thanh
toán bằng Pi. Một học sinh Philippines kiếm Pi bằng cách dạy tiếng Anh online.
Một bà mẹ Nigeria duy trì cuộc sống bằng ứng dụng Pi Market. Những mảnh ghép
nhỏ này, khi lan tỏa toàn cầu, tạo nên một hệ thống tài chính ngang hàng –
không trung gian, không lệ thuộc.
Pi không cần chiến dịch truyền thông bạc tỷ. Chính cộng đồng là kênh lan tỏa mạnh mẽ nhất. Các quốc gia có dân số trẻ, tỉ lệ sử dụng smartphone cao, và hệ thống tài chính chưa hoàn thiện đang trở thành “thỏi nam châm” hút về Pi. Điều ngạc nhiên là, các tập đoàn lớn đang bắt đầu tích hợp Pi không phải vì tin tưởng, mà vì không thể bỏ lỡ.
Tương lai
không còn trung tâm – Chỉ còn sức mạnh cộng đồng
Nếu trước đây, quyền lực kỹ thuật số nằm trong tay những “gã
khổng lồ” như Microsoft, Tencent, thì nay, một cộng đồng người dùng có thể tự
xây dựng luật chơi. Và khi luật chơi đó đủ hấp dẫn, các ông lớn không còn là
người đặt luật – họ trở thành người chơi.
Sự phát triển từ 15.000 đến 50.000 rồi hàng trăm ngàn ứng dụng không phải là viễn cảnh xa xôi. Đó là xu hướng đã bắt đầu, và không thể đảo ngược. Một mạng lưới có thể tự duy trì, tự mở rộng và tự đổi mới mà không cần trung tâm chỉ đạo là điều mà Web3 từng hứa, nhưng Pi đang thực hiện.
Kết luận: Pi
– Hệ sinh thái, không chỉ là tiền mã hóa
Pi không chỉ là một đồng tiền kỹ thuật số. Nó là một hạ tầng
mở, một cộng đồng có khả năng tự vận hành, và là một biểu tượng cho khả năng
làm chủ công nghệ của người bình thường. Trong một thế giới đang dần thoát ly
khỏi các trung tâm kiểm soát, Pi đặt ra câu hỏi lớn cho cả một thế hệ: Chúng
ta có dám viết lại luật chơi theo cách của chính mình?
Và nếu 15.000 ứng dụng được viết chỉ trong hai tuần từ những
người không biết lập trình là câu trả lời, thì có lẽ, lịch sử đã bắt đầu sang
trang.
